Desinformatie of een mening?
Desinformatie; je hoort er de laatste twee jaar veel over. Maar wat is eigenlijk desinformatie? In elk geval
niet een mening of een opvatting. Iedereen mag zelf weten wat voor mening of opvatting hij of zij heeft. Dat hoeft geen waarheid te zijn, want het is tenslotte een mening. En meningen lopen uiteen. Dat is juist het mooie van een democratie, van keuzevrijheid, van vrijheid van meningsuiting. Je mag zelf weten en zeggen wat je vindt, wat jouw mening is. En als je dat kunt accepteren van elkaar, blijf je ‘breed georiënteerd’, hou je alle mogelijkheden open, is alles ‘mogelijk’, blijf je kritisch.
Niet eens
Je hoeft het er dus ook niet mee eens te zijn, met wat een ander zegt of vindt. Ook al wijkt het nog zo af van wat jij vindt, of van wat ‘iedereen’ vindt, dat mag. En: daar mag je een ander niet op ‘veroordelen‘. Die ander doet niets fout als hij anders denkt.
Wat is dan wel fout?
Maar… als je iets als feit vertelt, en dat feit is niet waar, dan ben je wel desinformatie aan het verspreiden. Met een ‘normaal’, bekend woord heet dat dus gewoon liegen. En hopelijk zijn we het daar wel allemaal over eens: ‘je moet niet liegen’. Dat staat persoonlijk heel hoog op mijn waardenlijstje: de waarheid. Als je liegt ben je namelijk onbetrouwbaar. Dan heb je je relatie in feite verspeeld. Ik wil wel benadrukken, dat liegen iets is dat je bewust doet. Soms vertel je misschien iets dat later onjuist blijkt te zijn. Dat is vervelend, maar het is geen liegen. Het is wel belangrijk om dat – zo mogelijk – weer recht te zetten.
Waarom liegen mensen?
Er wordt toch heel wat afgelogen ben ik bang. Waarom eigenlijk? Wat maakt dat mensen liegen, terwijl ze weten dat het slecht is? Ik vond op internet verschillende redenen om te liegen. Je kunt het opsplitsen in twee hoofdredenen:
- Liegen om er zelf beter van te worden, iets positiefs krijgen
en
- Liegen om ‘straf’/verantwoordelijkheid te ontlopen, dus uit angst iets negatiefs te krijgen
Iets positiefs krijgen kan bijvoorbeeld gaan om aandacht. Je doet je beter voor dan je bent, zodat je bewonderd wordt en aandacht krijgt. (De achterliggende oorzaak is dan dus een gebrek aan zelfvertrouwen.)
Of je liegt om er beter van te worden, zoals liegen bij een sollicitatie over je vorige salaris of ervaring, in de hoop een hoger salaris te krijgen.
Of je liegt om je zin door te drijven, anderen te manipuleren.
Bij iets negatiefs vermijden kun je bijvoorbeeld denken aan het vermijden van kritiek of commentaar van een ander. Je liegt dan over je mening of over wat je gedaan hebt, omdat je bang bent voor commentaar.
Of je liegt over iets wat je gedaan (of gelaten) hebt, omdat je je schaamt, en niet ‘veroordeeld’ wilt worden.
En dan kun je ook nog liegen om aan de werkelijkheid te ontsnappen (dat is dus eigenlijk iets negatiefs vermijden). Je sluit je ogen voor wat is en houdt jezelf voor de gek; de kunt de waarheid niet aan, en vlucht in een leugen.
3 Kernfactoren
Er zijn 3 kernfactoren, afwegingen, die het liegen beïnvloeden (zie deze pagina).
- In hoeverre ben ik gebaat bij liegen?
- Hoe groot is de kans dat ik gepakt word?
- Welke straf kan ik in dat geval verwachten?
Er zijn echter ook twee kanten in onszelf die belangrijk zijn (al of niet bewust) bij de keuze om te liegen.
- We willen succes – vanuit onze natuurlijk overlevingsdrang
- We willen een goed mens zijn – vanuit ons instinct en moraal
Het is dus een moreel dilemma. Meestal wint ‘een goed mens willen zijn’, maar soms slaat de balans door naar de andere kant. Dit gebeurt als de verleiding té groot is, en als we er aan wennen. Hoe vaker we liegen, hoe gewoner het wordt. Op de eerder genoemde site kun je lezen dat het belangrijk is om je moreel hoog te houden. Er staat ook een super leuk filmpje op waarin je het verschil ziet tussen liegen en toch de waarheid vertellen. Dat heeft te maken met de moraal van iemand. Zeer interessant en leerzaam. (Hier dus te bekijken.)
Verder blijkt, dat geld en macht ook meer verleidt tot liegen. (Zie het onderzoek vermeld op deze pagina.)
Liegen is funest
Liegen is dus funest voor de ander maar ook voor jezelf. Je verspeelt het vertrouwen van de ander. Het gaat dus ten koste van relaties. Het gevolg kan zijn – als liegen een gewoonte wordt – dat je eenzaam wordt. Mensen geloven je niet meer, je kunt geen echte vriendschappen meer aangaan. Bovendien houd je dus met liegen jezelf voor de gek. Het achterliggende probleem laat je liggen. Je wordt er dus geen beter mens van; ten eerste doordat je liegt, en ten tweede doordat je je problemen niet onder ogen ziet en er iets aan doet.
Dus
Vermijd het liegen. Houd jezelf en een ander niet voor de gek. Wees alert op wat je zegt; een leugentje is snel gemaakt. Je maakt een ander en jezelf er uiteindelijk mee kapot. Laat de ander weten dat je hem of haar vertrouwt, en dat je er van uit gaat dat hij of zij de waarheid spreekt (en doet). Dat helpt om de moraal van die ander wakker te schudden (zoals je in het filmpje hebt kunnen zien). Zo houden we elkaar scherp. En blijft een ander liegen; ga hem of haar uit de weg. Wees gewaarschuwd: iemand die (vaker) liegt is niet te vertrouwen.
Vraag: ben jij je er van bewust dat je (wel eens) liegt? Of liegt je juist regelmatig? Til je er niet zo zwaar aan? Heeft dit blog je aan het denken gezet of bewuster gemaakt? Ik hoop het echt. Wees bewust van wat je zelf zegt, en ook van wat een ander zegt. De waarheid is een hoog goed.
Geef een reactie