Als je intelligent bent, ben je dan ook wijs?
Intelligentie en wijsheid, is dat hetzelfde?
Ik verbaas me er soms over hoe dom intelligente mensen kunnen zijn. Je zou misschien denken dat iemand die intelligent is, en veel geleerd heeft, ook automatisch wijs is. Maar dat is zeker niet zo. Ik las op internet deze omschrijving van het verschil tussen intelligentie en wijsheid:
Intelligentie zoekt oplossingen voor problemen. De menselijke intelligentie heeft buitengewone prestaties geleverd op technologisch vlak. Technologie verschaft oplossingen voor specifieke problemen, maar kijkt nooit naar het geheel. Wijsheid richt zich op het geheel; wijs denken is contextueel denken.
Op 123test.nl staat het volgende over intelligentie: “Intelligentie is het verstandelijk vermogen dingen te begrijpen en dat begrip succesvol te kunnen gebruiken”. In gewone mensentaal kun je dus zeggen dat intelligentie gaat om hoe slim of pienter je bent.
Op carrieretijger.nl lezen we over wijsheid: “Neuroloog Robert Sternberg definieert het begrip wijsheid als het gebruik van intelligentie, creativiteit en ervaring ten behoeve van het algemeen belang, door een evenwicht te zoeken tussen het eigen belang en dat van anderen, en tussen belangen op korte en langere termijn.”
Wijsheid gaat dus veel verder dan intelligentie.
Intelligent, maar niet wijs
Als je intelligent bent zegt dat nog niet dat je ook wijs bent. Intelligente mensen kunnen heel onwijs handelen.
Ik hoorde daar een ‘mooi’ voorbeeld van in een uitzending van Blckbx. Daar lieten ze een opname zien van een uitzending van Zomergasten waarin Hans Klok vertelde dat juist intelligente mensen makkelijk te manipuleren zijn (niet wijs dus). (De opname begint op ca. 15:28 en loopt door tot ca. 16:05.)
Wijsheid
Je kunt bij wijsheid ook denken aan levenswijsheid. Dit is de wijsheid die je door het leven gekregen hebt, door wat je hebt meegemaakt, je ervaringen. Als je daarop reflecteert, en je leert er van, dan word je steeds wijzer. Dat wil dus niet zeggen dat je – als je veel meemaakt – automatisch heel wijs bent. Het is maar net wat je met je ervaringen doet. Oude mensen zijn dus niet per definitie wijs (wat ik vroeger altijd dacht).
En ook jonge mensen – en zelfs kinderen – kunnen al een grote mate van wijsheid hebben. Wijsheid heeft te maken met inzicht.
Zoveel meer waard
Intelligente mensen kunnen ontzettend dom, onwijs zijn. Je kunt wel intelligent zijn, maar je moet er ook nog wijs mee omgaan. Dat is helaas niet altijd het geval.
En ook ‘ervaren’ mensen kunnen heel onwijs handelen.
Wijsheid heeft meer te maken met je waarden, met levensinzichten, met – zoals ook boven genoemd – het belang van het geheel zien. Verstandig omgaan met de dingen, alles overzien en daarin wijs handelen.
Wijsheid is zóveel meer waard dan intelligentie. Wat heb je aan intelligentie als je er dom mee omgaat. Dat richt mensen alleen maar ten gronde.
Luisteren
Als we zouden leren om meer naar elkaar te luisteren, en ook oprecht naar kinderen te luisteren, dan zouden we zoveel meer kunnen leren, en zoveel wijzer kunnen worden. En dat is waar de wereld behoefte aan heeft: aan wijze mensen die met respect met een ieder en met het leven omgaan. We kunnen nog zoveel leren en weten, maar als er geen wijsheid is heeft het geen zin. Het kan zelfs negatief uitpakken.
Zo is er al veel bedacht en uitgevonden – heel knap – waar totaal verkeerd mee omgegaan kan worden – heel onwijs. Denk aan buskruit, vliegtuigen, boekdrukkunst, internet. Allemaal mooie dingen, waar intelligentie bij te pas kwam, maar die totaal verkeerd gebruikt kunnen worden. Het hangt er van af hoe wijs mensen ermee omgaan.
‘Eigen’wijsheid
Ik hoop, dat we onze eigen wijsheid ook op waarde kunnen schatten. Je hoeft niet intelligent te zijn om wijs te zijn (misschien zelfs juist niet).
Denk niet: ‘die heeft veel geleerd, dus die zal het wel weten.’ Dat zegt dus hélemaal niets!
Denk na voor jezelf, reflecteer, leer van wat je meemaakt, luister naar anderen en trek je eigen conclusies, in je eigen wijsheid.
En dan hoop ik, dat we met elkaar steeds ‘eigen’wijzer worden.
Vraag aan jou: ken jij je eigen wijsheid? Durf je daarop te vertrouwen? Of kijk je op tegen mensen die geleerd hebben en ‘het’ wel zullen weten? Ik hoor het graag.
Geef een reactie